Από τις αρχές του 2020 έως και σήμερα διανύουμε μια δύσκολη περίοδο παγκοσμίως με την έλευση του Covid-19. Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη μάχη με τη ζωή εξαιτίας του κορονοϊού και πολλοί άλλοι νόσησαν και τελικά ανέρρωσαν. Βεβαίως, με την ανάπτυξη του εμβολίου τόσο με τη νέα τεχνολογία mRNA (εμβόλια Pfizer και Moderna) όσο και με την παλαιά τεχνολογία με τη χρησιμοποίηση εξασθενημένου ζώντος ιού ένας μεγάλος αριθμός ατόμων προφυλάχθηκαν από τον ιό, είτε νόσησαν με πολύ ήπια συμπτώματα. Είναι γεγονός ότι ο ιός αυτό είναι πανίσχυρος και υπόκειται σε συνεχείς μεταλλάξεις, όπως αυτές της Μ. Βρετανίας, της Ν. Αφρικής, της Βραζιλίας και τέλος, η μετάλλαξη Δέλτα, η πιο μεταδοτική και επικίνδυνη από όλες τις άλλες.
Στη χώρα μας έγιναν συντονισμένες προσπάθειες για μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού και το ποσοστό των εμβολιασθέντων αγγίζει το 54,5-55%, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο, όπως στην Πορτογαλία 75%, στη Γαλλία 70%, στην Ισπανία 65%, ενώ στο Ισραήλ αγγίζει το 90%.
Είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί κανείς στα συμπτώματα που αναφύονται μήνες μετά τη νόσηση από Covid-19. Σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Lancet έδειξε ότι η ανάρρωση από Covid-19 μπορεί να είναι επίπονη και η αποθεραπεία μπορεί να διαρκέσει μήνες. Σε μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 1276 ασθενείς, οι οποίοι είχαν νοσηλευθεί στο Νοσοκομείο Jin-Yin-Yan της πόλης Wuhan της Κίνας από όπου ξεκίνησε η πανδημία του κορονοϊού μεταξύ 07 Ιανουαρίου και 29 Μαΐου 2020. Οι ασθενείς αξιολογήθηκαν 6 μήνες από την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο και διαπιστώθηκε ότι πολλά από τα συμπτώματά τους είχαν βελτιωθεί. Από τους ασθενείς αυτούς 479 επέστρεψαν κανονικά στην εργασία τους. Ένα 49% όμως των ασθενών εξακολουθούσε να εκδηλώνει τουλάχιστον ένα πρόβλημα υγείας. Μεταξύ των προβλημάτων αυτών προεξάρχοντα ρόλο κατείχαν τα προβλήματα αναπνοής, το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη.
Τα συμπτώματα αυτά ήταν ελαφρώς αυξημένα περισσότερο στους 12 μήνες από ότι στους 6 μήνες. Στη μελέτη αυτή συγκρίθηκαν επίσης ασθενείς που είχαν νοσηλευθεί στο ίδιο νοσοκομείο με άλλες παθήσεις εκτός Covid-19 και βρέθηκε ότι στους 12 μήνες η υγεία των ασθενών με κορονοϊό ήταν χειρότερη από την υγεία αυτών που δεν είχαν μολυνθεί με Covid-19. Οι ασθενείς με Covid-19 παρουσίασαν αυξημένο ποσοστό εκδήλωσης δυσφορίας, άγχους, πόνου, κατάθλιψης και κινητικών προβλημάτων σε σχέση με αυτούς που δεν είχαν νοσήσει. Το αξιοσημείωτο που αναδείχθηκε από την έρευνα αυτή είναι ότι οι γυναίκες ήταν περισσότερο ευάλωτες σε παρατεταμένα συμπτώματα του Covid-19. Ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών ήταν 57 έτη. Το σύνολο των ασθενών υποβλήθηκαν σε μια πλειάδα κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων για την εξακρίβωση ή μη της εύρυθμης λειτουργίας των διαφόρων οργάνων του ανθρώπινου σώματος, καθώς και σε ασκήσεις αντοχής στην κόπωση. Σε ένα ποσοστό 75% χρειάστηκε να χορηγηθεί οξυγόνο, ενώ οι περισσότεροι από τους ασθενείς δε χρειάστηκε να διασωληνωθούν. Ειδικότερα οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα, παρουσίασαν συμπτώματα όπως κόπωση και μυϊκή αδυναμία μαζί με άγχος και δυσχέρεια στην αναπνοή σε ποσοστό 20% των ασθενών. Τα ίδια συμπτώματα αναφέρθηκαν και στους άνδρες που συμμετείχαν στην έρευνα σε ποσοστό 52%.
Σε σχετική έρευνα που έγινε στον ελλαδικό χώρο στην περιοχή της πρωτεύουσας σε πολύ μικρότερο δείγμα 244 ατόμων, άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομεία της πρωτεύουσας, παρουσίασαν τα ίδια ακριβώς συμπτώματα μυϊκής κόπωσης, άγχους, στρες και ένα μεγάλο ποσοστό παρουσίασε κατάθλιψη μετρίου έως σοβαρού βαθμού.
Από τα παραπάνω αναφερθέντα, είναι σαφές ότι η αντιμετώπιση του μακροχρόνιου Covid-19 αποτελεί μια επείγουσα ιατρική πρόκληση και είναι αναγκαίο να γίνουν περαιτέρω έρευνες με μεγαλύτερο δείγμα ασθενών σε περισσότερες χώρες, ούτως ώστε να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και σωστά τα διάφορα προβλήματα που αναφύονται από τον Covid-19.
