Αφιερωματα

Τα αρχιτεκτονικά διαμάντια της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του Βόλου

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr

Με την ένταξη της πόλης του Βόλου στο ελληνικό κράτος το 1881, ξεκινάει μια περίοδος ανάπτυξης για την πόλη, προσελκύοντας πλήθος κόσμου που έδωσε μία νέα πνοή στην πόλη, όπως ο Εβάριστο Ντε Κίρικο και άλλοι, οι οποίοι θα μεταφέρουν τη σύγχρονη ευρωπαϊκή τεχνογνωσία στην περιοχή.

Με την ίδρυση της νέας πόλης και με την οικονομική και κοινωνική αίγλη του μεσοπολέμου, ο Βόλος θα μετατραπεί σε πεδίο εφαρμογής της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και των στυλιστικών ρευμάτων του ιστορισμού και του εκλεκτισμού, που θα δημιουργήσουν μια πόλη πρότυπο της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, η πόλη εκβιομηχανίζεται και τη νεοκλασική αρχιτεκτονική διαδέχεται η βιομηχανική. Η μαζική αστικοποίηση, η σεισμικότητα της περιοχής και η ανέγερση πολυκατοικιών αλλοίωσαν την αίγλη. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα υπάρχουν κάποια κτήρια που θυμίζουν τον πλούτο του παρελθόντος.

Τα περισσότερα νεοκλασικά ανήκαν σε επιφανείς πολίτες-ευεργέτες, τα οποία με το πέρασμα του χρόνου και τους σεισμούς του 1953 καταστράφηκαν, ενώ όσα άντεξαν, αναπαλαιώθηκαν σε διατηρητέα.

Δείτε το σύντομο οδοιπορικό του ROUTE με τον φακό του Ηλία Σακκελάρη

Το διατηρητέο της Τράπεζας Αθηνών, το αναπαλαιωμένο κτίριο του 1925, σήμερα στεγάζει την Κεντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Μεταμορφώσεως 2). 

Ακριβώς δίπλα θα δείτε το Δημοτικό Ωδείο Βόλου, ένα νεοκλασικό του 19ου αιώνα, το οποίο χτίστηκε για να φιλοξενήσει την Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας (και αργότερα την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος). Μετά τους σεισμούς της δεκαετίας του ’50 (που αφαίρεσαν από τον Βόλο αμέτρητες αρχιτεκτονικές ομορφιές) κατεδαφίστηκε ο πρώτος όροφος, ενώ το κτίριο αναστηλώθηκε τη δεκαετία του ’80. 

Το ερειπωμένο, αλλά γοητευτικό κτίριο της… κατάληψης Ματσάγγου (Π. Μελά και Ερμού), παλιότερα του καπνοβιομήχανου Ματσάγγου, κουβαλάει την αρχιτεκτονική χάρη άλλων εποχών.

Στην παραλία βρίσκεται το κινηματοθέατρο Αχίλλειο (Κουμουνδούρου και Ιάσονος), έργο του Βολιώτη αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Αργύρη, που έχει περάσει στη σφαίρα του κλασικού, καθώς εγκαινιάστηκε το 1925.

Μία τριάδα κτηρίων, ξενοδοχείο, αλυσίδα καταστήματων και μία υπέροχη στοά κοσμούν το θαλασσινό μέτωπο της πόλης.

Το Κατάστημα της Τράπεζας της Ελλάδος στην παραλία θεμελιώθηκε στις 17 Μαΐου 1933 και εγκαινιάστηκε στις 12 Ιανουαρίου 1935. Είναι το πρώτο υποκατάστημα που κτίστηκε από την Τεχνική Υπηρεσία της Τράπεζας της Ελλάδος, σε μια εποχή κατά την οποία ο Βόλος αποτελούσε σημαντικό βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο.

Το αρχοντικό Γαλανού, επί της οδού Ογλ, δεν περνά απαρατήρητο.

Στη συμβολή των οδών Γαλλίας και Δεληγιώργη συναντάμε το παλιό κλασικό Λύκειο με τον μεγάλο αυλόγυρο.

Ένα ακόμη διαμάντι βλέπουμε στην οδό Μεταμορφώσεως.

Ένα αξιοσημείωτο έργο της Περιφέρειας Θεσσαλίας αφορά στην ανακατασκευή διώροφου ακινήτου ιδιοκτησίας Κληροδοτήματος Στρεφτάρη (πρώην Καπναποθήκη), που βρίσκεται στη συμβολή των οδών 54ου Συντάγματος Ελλάς και Γ. Καρτάλη. Το συγκεκριμένο οίκημα, συνολικής επιφάνειας 648 τ.μ., έχει μισθωθεί από το ΚΕΘΕΑ.

Το κτήριο του Λυκείου των Ελληνίδων Βόλου υπήρξε η κατοικία της οικογένειας του Κων/νου και της Αμαλίας Ρήγα, οι οποίοι μετά το θάνατό τους, το 1932, κληροδότησαν τον όροφο στο Λύκειο των Ελληνίδων Βόλου, ενώ το ισόγειο περιήλθε ως κληρονομιά στην οικογένεια Παλούκα. Η οικονομική επιφάνεια της οικογένειας Ρήγα αντανακλάται στη λαμπρή οικοδομή της οδού Κοραή, η οποία κτίστηκε περί τα 1894 και αποτελεί σήμερα ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα αστικής κατοικίας του τέλους του 19ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία ανθούσε στην πόλη μας ο νεοκλασικισμός.

Το κτίριο Τσικρίκη βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Ιάσονος και Γαμβέτα. Είναι έργο του αρχιτέκτονα Αναστασίου Μεταξά (1863-1937) και παρουσιάζει αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον. Το κτίριο σχεδιάστηκε ως κατοικία του δημάρχου Α. Γκλαβάνη ενώ το 1955 αγοράστηκε από τον οφθαλμίατρο Τσικρίκη και χρησιμοποιήθηκε ως οφθαλμολογική κλινική και κατοικία της οικογένειας του. Στο ισόγειο του κτιρίου στεγάστηκε το γαλλικό προξενείο. Σήμερα χρησιμοποιείται κατόπιν ανακαίνισης από το Πανεπιστήμιο ως χώρος διαλέξεων, σεμιναρίων κλπ.

Για σχόλια, παρατηρήσεις, μπορείτε να αποστείλετε στο (theroutemag@gmail.com) ή τις προτάσεις σας