Aμερικανικές εκλογές, Brexit, καταλανικό δημοψήφισμα. Α, να μην ξεχάσουμε και τα καθ’ υμάς: Ειρήνη Παππά, Κώστας Γαβράς, 3,5 τόνοι χρυσού που μεταφέρθηκαν στα Γιάννενα και άλλα πολλά παραδείγματα θα μπορούσαμε να φέρουμε στο μυαλό μας ως Fake News…
Ο όρος Fake News (ψευδείς ειδήσεις) είναι νεολογισμός που δημιουργήθηκε για να προσδιορίζονται οι κατασκευασμένες ειδήσεις, που άλλοτε είναι μακάβριες, κάποιες φορές με δόλιους σκοπούς και σε ακόμη περισσότερες, έχουν στόχο τον αποπροσανατολισμό και τη δημιουργία ψεύτικων εντυπώσεων στον κάθε αναγνώστη…
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα τα Fake News είναι διαχρονικά. Ακόμη και ο Ηρόδοτος κατηγορήθηκε από τον Πλούταρχο ότι στις “Ιστορίες” του είχε ψευδείς ειδήσεις… Σήμερα, τα trolls του διαδικτύου προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα σημεία των καιρών. “Οπλο” τους το Facebook, το twitter και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πρόκειται, λοιπόν, για μία παλιά ιστορία, αλλά λόγω της τεράστιας δύναμης των social media (επηρεάζουν εκλογές, συνειδήσεις -τουλάχιστον κάποιων αφελών ή έστω όσων αρέσκονται στην ίντριγκα, την πλάνη κτλ) έχουν γιγαντωθεί και απειλούν μία ούτως ή άλλως προβληματική λειτουργία των ΜΜΕ και στη χώρα μας.
Δεν πέρασαν και πολλά χρόνια από τότε που και η κρατική ΕΡΤ αναπαρήγαγε με τόση ευκολία μίας “είδηση” από το Κουλούρι, γνωστό τοις πάσι και των παροικούντων της “δημοσιογραφικής Ιερουσαλήμ” ότι ο ιστότοπος είναι άκρως…σατυρικός!
Τα fake news έχουν εξελιχθεί σε βιομηχανία… Κάποιοι πλουτίζουν, κάποιοι σφυρούν αδιάφορα…
Ζει με το ψέμα και θησαυρίζει…
“Είμαι 22 και βγάζω περισσότερα χρήματα, από όσα θα βγάλει ο μέσος συμπατριώτης μου σε όλη του τη ζωή”, δήλωσε πρόσφατα σε ξένο έντυπο ένας Αμερικανός…
Τι κάνει; Τροφοδοτεί με Fake News το ίντερνετ και αποκομίζει περί τα 2.200 ευρώ τον μήνα. Tα κέρδη των ιστοσελίδων προέρχονται από υπηρεσίες διαφημίσεων (όπως αυτή που έχει η Google), που τοποθετεί στοχευμένες διαφημίσεις στο διαδίκτυο. Κάθε click “στέλνει” ένα μικρό ποσό πίσω στο δημιουργό περιεχομένου. Εν προκειμένω ο “Mikhail” χρησιμοποίησε τους πρώτους μισθούς για να αγοράσει ένα σπίτι και να βάλει την αδελφή του σε ιδιωτικό σχολείο. Μέχρι να βρει αυτήν τη δουλειά, σπούδαζε νομική.
Οι ψευδείς ειδήσεις εξαπλώνονται πιο γρήγορα…
Οι ψευδείς ειδήσεις – για παράδειγμα οι ψεύτικοι θάνατοι διάσημων – ταξιδεύουν πολύ πιο γρήγορα και σε περισσότερους ανθρώπους από ό,τι οι αληθινές, δείχνει νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, η μεγαλύτερη τού είδους της μέχρι σήμερα, που επιβεβαιώνει τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να παραπληροφορούν.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Σορούς Βοσούγκι του Εργαστηρίου Κοινωνικών Μηχανών του Media Lab του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», σύγκριναν τη διάχυση της αληθούς και της ψευδούς πληροφόρησης μέσω διασποράς (retweeting) των μηνυμάτων στο Twitter μεταξύ 2006-2017.
Τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά.
Οι ψευδείς ειδήσεις είναι 70% πιθανότερο να εξαπλωθούν μέσω του Twitter από ό,τι οι αληθινές ενώ βρίσκουν εύκολα μεγαλύτερο ακροατήριο.
Ενώ η αλήθεια σπάνια διαχέεται σε περισσότερους από 1.000 χρήστες, το κορυφαίο 1% των ψευδών ειδήσεων συνήθως εξαπλώνεται σε 1.000 έως 100.000 ανθρώπους.
Μία αληθινή είδηση χρειάζεται περίπου εξαπλάσιο χρόνο για να φθάσει σε 1.500 ανθρώπους, σε σχέση με τον χρόνο που μία ψευδής είδηση φθάνει στον ίδιο αριθμό ανθρώπων.
Ψυχραιμία και κοινή λογική…
Μην τρώτε αμάσητο, ό,τι σας σερβίρουν…Πρώτον, άπαντες πρέπιε να καταλάβουν ότι δεν είναι αστείο ούτε ασήμαντο το να πιστεύουν και να διαδίδουν κάτι που τους έκανε εντύπωση, κι ας το είδαν στον «τοίχο» του καλύτερού τους φίλου.
Αν έχετε αμφιβολία υπάρχουν πολλές σελίδες στο διαδίκτυο που καταρρίπτουν fake news, όπως τα Ellinika Hoaxes, Snopes, Politifact, Hoax-Slayer, Metabunk και πολλές άλλες.
Το σπουδαιότερο εργαλείο για την “αναχαίτιση” του φαινομένου είναι η κοινή ανθρώπινη λογική. Εάν κάτι ακούγεται εξωφρενικό, το πιθανότερο είναι να είναι ψέμα. Αυτή είναι ίσως η μοναδική αχίλλειος πτέρνα των fake news…
Ζούμε σε μία εποχή που η τεχνολογία αποτελεί ευχή και κατάρα. Τα παιδιά μας, τα ανίψια σας, από 5 χρονών εξοικιώνονται με τα tablet και τα κινητά τηλέφωνα. Γνωρίζουν, μαθαίνουν, αποτυπώνουν. Χρειάζεται σωστή καθοδήγηση και ενημέρωση. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να ξεκινήσει από το σχολείο, την οικογένεια και το πανεπιστήμιο.
